29 januari 2025

Vijftig kunstwerken van de succesvolste leerling van Rembrandt

Persbericht

Vijftig kunstwerken van de succesvolste leerling van Rembrandt zijn na uitverkochte tentoonstelling in Wenen nu te zien in Museum Rembrandthuis

(links) Samuel van Hoogstraten, Oude man in een venster, 1653. Wenen, Kunsthistorisches Museum. (rechts) Trompe-l’oeil stilleven , 1644. Dordrechts Museum, Dordrecht, aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt en het Ministerie van Welzijn.

Amsterdam, 29 januari 2025 - Dit weekend opent de eerste solotentoonstelling ooit over Samuel van Hoogstraten, de succesvolste leerling van Rembrandt. Met meer dan vijftig werken laat Museum Rembrandthuis het grote publiek kennis maken met de 3D-kunstenaar van de 17de eeuw in de tentoonstelling De illusionist. Samuel van Hoogstraten. Dankzij de internationale samenwerking met het Kunsthistorisches Museum in Wenen reizen verschillende topstukken naar Amsterdam, zoals Oude man in het venster. Dit schilderij vol illusionistische trucs is een echte ogenbedrieger, Van Hoogstratens specialiteit.

Van 1 februari t/m 4 mei.

Succes in Wenen

Een intensieve internationale samenwerking tussen het Kunsthistorisches Museum Wenen en Museum Rembrandthuis resulteerde in twee tentoonstellingen. In Wenen was de tentoonstelling Rembrandt-Hoogstraten. Kleur en Illusie een groot succes en volledig uitverkocht. Voor het Amsterdamse deel van dit tweeluik reizen een groot deel van Van Hoogstratens werk en één werk van Rembrandt door naar Museum Rembrandthuis, waar de focus volledig op Van Hoogstraten ligt.

Media schreven over de tentoonstelling in Wenen 

Een KHM-tentoonstelling brengt het Nederlandse schildergenie in dialoog met zijn leerling – en leidt tot de vraag wat geweldige schilderkunst echt maakt.
Kurier

In het Kunsthistorisches Museum meten Rembrandt en zijn leerling Hoogstraten zich in de kunst van de illusie. Een groot plezier.
Kleine Zeitung

Hij is niet alleen een observator, maar ook een speler, een meester in enscenering. Dat is momenteel te zien in een tentoonstelling van het Kunsthistorisches Museum in Wenen.
Süddeutsche Zeitung

Het publiek mag zich gelukkig prijzen.
Salzburger Nachrichten

Internationaal aanzien

Samuel van Hoogstraten (1627-1678) leerde en werkte bij Rembrandt, in het leerlingenatelier van het Rembrandthuis in Amsterdam. Hij kwam daar kort nadat De Nachtwacht was voltooid en leerde van Rembrandt het spel van illusie en visueel bedrog, dat hij vervolgens tot zijn specialisme maakte. Van Hoogstraten woonde langere tijd in Wenen en Londen, en genoot groot internationaal aanzien. Uiteindelijk vestigde hij zich in Dordrecht waar hij een gerespecteerd burger werd. Over Van Hoogstratens boek, de Inleyding tot de hooge schoole der schilderkonst, is veel geschreven, maar zijn schilderijen zijn enigszins onderbelicht gebleven—tot nu toe.

Hoogtepunten in Amsterdam

In de tentoonstelling zijn meer dan vijftig kunstwerken van Samuel van Hoogstraten te zien, waaronder schilderijen uit Musée du Louvre (Parijs), The Art Institute Chicago (Chicago), Kunsthistorische Museum (Wenen), Liechtenstein The Princely Collections (Vaduz-Wenen) en Dordrechts Museum (Dordrecht).

Een aantal kunstwerken zijn voor het eerst in een Nederlandse tentoonstelling te zien, waaronder:

Samuel van Hoogstraten, Zelfportret, 1645. Liechtenstein, The Princely Collections, Vaduz–Wenen
Samuel van Hoogstraten, Jonge vrouw bij een open half-deur, 1645. The Art Institute of Chicago, Chicago, Mr and Mrs Martin A. Ryerson Collection
Samuel van Hoogstraten, Gezicht op de Hofburg te Wenen met een illusionistische lijst, 1652. Kunsthistorische Museum (detail), Wenen
Samuel van Hoogstraten, Oude man in een venster, 1653. Olieverf op doek, 111 x 86,5 cm. Kunsthistorisches Museum, Wenen © KHM-Museumsverband

Minicursus en kinderactiviteiten

Illusionisme zie steeds weer terug in Van Hoogstratens schilderijen. Een edelman reikt je de hand, het doek uit. Een man steekt zijn hoofd uit een raam. Een prikbord met brieven blijkt een schilderij te zijn. Het is kunst die verbazing oproept. Op de tentoonstelling kunnen bezoekers zo meteen met een minicursus ook zelf aan de slag en ontrafelen wat het geheim is van Van Hoogstratens visuele bedrog. Tijdens de voorjaarsvakantie zijn er de 3D-schilderworkshops: bedriegen voor families. Meer informatie staat hier.

Publicatie

Bij de tentoonstelling verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie in zowel het Nederlands als Engels met bijdragen van onder meer Leonore van Sloten, David de Witt en Epco Runia (Museum Rembrandthuis), Thijs Weststeijn (Universiteit Utrecht), Sander Paarlberg (Dordrechts Museum), Stephanie Dickey (Queen’s University, Kingston, Canada) en Erma Hermens (Fitzwilliam Museum, Cambridge, UK). De publicatie wordt uitgegeven door WBOOKS. (ISBN Nederlandse editie: 9789462586789.)

Tentoonstelling

Idee en concept: Epco Runia, Leonore van Sloten en David de Witt (Museum Rembrandthuis)
Ontwerp: Studio Mayra & Sam, Amsterdam
In samenwerking met: Kunsthistorisches Museum, Wenen

Klik hier voor de persmap met hoogtepunten uit de tentoonstelling

Noot voor de redactie, niet voor publicatie

Neem voor meer informatie en hoge resolutie beeldmateriaal contact op JP Verhagen via jp.verhagen@rembrandthuis.nl of +31 6 42567225.